Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ
Οι Αθμονείς είχαν ένα ιερό αφιερωμένο στην Αφροδίτη Ουρανία, προστάτιδα του πλατωνικού έρωτα. Ο σαρκικός έρωτας ανήκε στην Πάνδημον Αφροδίτη.
Έλεγαν λοιπόν οι Αθμονείς πως το ιερό της Ουρανίας Αφροδίτης το ίδρυσε ο Πορφυρίων, ένας βασιλιάς αρχαιότερος από τον Ακταίο. Αυτό σημαίνει πως οι Αθμονείς είναι πανάρχαιοι κάτοικοι και μάλιστα τόσο παλαιοί που χάνονται στα βάθη των αιώνων, διότι οι βασιλείς των Αθηνών ήταν με τη σειρά οι εξής:
Ακταίος, Κέκροψ (ο οποίος παντρεύτηκε την κόρη του Ακταίου), ο γιος του Κέκροπα ο Ερυσίχθων – που δεν πρόλαβε να βασιλέψει γιατί πέθανε νέος. Μετά από αυτόν, βασιλείς έγιναν ο Κραναός, ο Αμφικτύων και ο Εριχθόνιος. Ωστόσο, ο Εριχθόνιος, είναι ήδη «μυθικό» πρόσωπο εφ’ όσον οι γονείς του ήταν ο Ήφαιστος και η Γη κι ο ίδιος είναι μισός άνθρωπος, μισός φίδι από τη μέση και κάτω. Πράγμα που δείχνει και θέλει να πει μεταφορικά πως οι κάτοικοι είναι αυτόχθονες.
Φανταστείτε λοιπόν πόσο παλαιότεροι του Εριχθόνιου είναι οι κάτοικοι εφ’ όσον ο Πορφυρίων είναι αρχαιότατερος των έξι προηγουμένων βασιλέων.
Παρά ταύτα, ο πολιτισμός σε αυτούς του πανάρχαιους χρόνους ήκμαζε, αφού υπάρχει αναφορά στο ιερό της Αφροδίτης (Πλούταρχος-Αττικά) και διάκριση Πανδήμου και Ουρανίας θεάς αλλά και φιλοσοφία – διάκριση δηλαδή μεταξύ σαρκικού και πλατωνικού έρωτα!
3.500 ΧΡΟΝΙΑ ΖΩΗ!
Στο ίδιο ακριβώς μέρος που βρήσκεται το Ολυμπιακό Στάδιο, πριν από 2.500 χιλιάδες χρόνια έκαναν οι Μαρουσιώτες τους δικούς τους... Ολυμπιακούς Αγώνες κάθε χρόνο την Άνοιξη! Τότε το Μαρούσι λεγόταν Άθμονον και ήταν ένας από τους δώδεκα Δήμους της Αττικής που είχε ιδρύσει ο βασιλιάς Κέκροπας για να προστατεύσει την Αθήνα από τους επιδρομείς.
Λουτροφόρος που βρέθηκε στο
κτήμα Συγγρού.
Πανάρχαιο το Άθμονον κατοικημένο από τα μέσα της δεύτερης προ Χριστού χιλιετίας, φημισμένο για το λάδι και το κρασί του, είχε την τιμή να φιλοξενεί τον ένα από τους τέσσερις περιφερειακούς Ολυμπιακούς Αγώνες που γίνονταν στην αρχαία Ελλάδα. Οι άλλοι τρεις φιλοξενούνταν στους Δελφούς, στη Νεμέα και στον Ισθμό της Κορίνθου. Οι κεντρικοί Ολυμπιακοί Αγώνες γίνονταν στην Ήλιδα στη σημερινή Ολυμπία. Ήταν αγώνες που σφυρηλατούσαν την ιδέα της Ειρήνης και της Συμφιλίωσης και ταίριαζαν "γάντι" στους Αθμονείς που ήταν ο πιο ήσυχος λαός της Αθηναϊκής Συμπολιτείας.
Ο ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ
Στην "Ειρήνη" ο Αριστοφάνης επαινεί τους αρχαίους Μαρουσιώτες στο πρόσωπο του Τρυγαίου του Αθμονέα "που προτιμούσε να ασχολείται με τα αμπέλια και τις ελιές του παρά να συκοφαντεί και να μηχανορραφεί". Παράλληλα κατακρίνει "τους φιλοπόλεμους Αθηναίους". Επαινεί τους Μαρουσιώτες και στους "Όρνιθες" στο πρόσωπο του Πεισθέταιρου του Αθμονέα ο οποίος αγωνιζόταν μαζί με τον φίλο του τον Ευελπίδη να απαλλάξει την Αθήνα από τους δημαγωγούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Αθμονεύς ήταν και ο Χαρίνος ο πρώτος πρόεδρος της αρχαίας αθηναϊκής Βουλής το 378 π.χ. ο οποίος αγωνίστηκε και το πέτυχε να σταματήσουν οι έριδες και να γίνουν πολλές ελληνικές πόλεις σύμμαχοι των Αθηναίων.
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Άθμονον λέγονταν Αμαρύσια διότι γίνονταν προς τιμήν της Αμαρυσίας Αρτέμιδος μπροστά στο Ιερό της το οποίο βρισκόταν εκεί που σήμερα βρίσκεται η εκκλησία της Παναγίας της Νερατζιώτισσας. Στην πεδιάδα που απλωνόταν μπροστά στο Ιερό προς τον νότο, εκεί που βρίσκονται σήμερα οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις, μαζεύονταν κάθε χρόνο την Άνοιξη αθλητές από όλη την Ελλάδα για να τελέσουν τα Αμαρύσια στα οποία δεν γίνονταν μόνο αθλητικοί αγώνες αλλά και μουσικοί και χορευτικοί μέχρι και αγώνες... οινοποσίας! Στη διάρκεια των αγώνων στεφανώνονταν με χρυσά στέφανα οι άρχοντες που είχαν εκτελέσει τα καθήκοντα τους με ζήλο.
Ο ΗΡΩΔΗΣ ΑΤΤΙΚΟΣ
Με την κατάληψη της αρχαία Αθήνας και των Δήμων της από τους Ρωμαίους, το Αθμονον καταλεηλατήθηκε από τους κατακτητές οι οποίοι άρπαξαν όλα τα έργα τέχνης και τα μετέφεραν στη Ρώμη. Η Αττική είδε άσπρο πρόσωπο μόνο στα χρόνια του φιλαθηναίου Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού, ο οποίος έφτιαξε το περίφημο υδραγωγείο που περνούσε μέσα από το Αθμονον με κατεύθυνση τον χώρο του σημερινού Ολυμπιακού Σταδίου. Ο Ρωμαίος αξιωματούχος Ηρώδης Αττικός που ξόδεψε την περιουσία του για να φτιάξει το Παναθηναϊκό Στάδιο και το Ωδείο Ηρώδου Αττικού, αγαπούσε πολύ το Αθμονον στο οποίο έκανε αρκετά έργα.
Κτίσμα με πιθάρια στη θέση της οδού Ηροδότου.
Ένα από αυτά ήταν η μεταφορά του Ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος από την αρχική του θέση(εκεί που βρίσκεται σήμερα η Παναγία η Νερατζιώτισσα) στο απέναντι προς τη δύση ύψωμα(εκεί που βρίσκεται σήμερα ο Αϊ Γιάννης ο Πέλικας) για να φαίνεται καλύτερα από την πεδιάδα όπου γίνονταν οι γιορτές των Αμαρυσίων.
Με την επικράτηση του Χριστιανισμού άρχισαν να χτίζονται στο Μαρούσι εκκλησίες ιστορικά μνημεία μοναδικά στην Αττική όπως :
• Η Παναγία η Νερατζιώτισσα που χτίστηκε στα ερείπια του πρώτου Ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος.
• Ο Αϊ Γιάννης ο Πέλικας που χτίστηκε στη θέση του δεύτερου Ιερού της Αμαρυσίας Αρτέμιδος.
• Η Παναγία η Μαρμαριώτισσα (μετέπειτα Άγιοι Ανάργυροι) που χτίστηκε στη θέση άλλου Ιερού.
• Οι Άγιοι Ασώματοι(Ταξιάρχες) που χτίστηκαν στη θέση επίσης αρχαίου Ιερού. Ανάμεσα στις αγιογραφίες του υπάρχει και μία του αγίου... φιλοσόφου Πλάτωνα!
• Ο ναός των Αγίων Θεοδώρων στα Κανατάδικα επίσης έχει χτιστεί στη θέση αρχαίου Ιερού. Στα τέλη του περασμένου αιώνα βρέθηκε εκεί εντοιχισμένη μία επιγραφή γραμμένη με γράμματα του αττικού αλφάβητου του 5ου αιώνα προ Χριστού στην οποία αναφερόταν το όνομα ΠΙΣΤΟΚΛΗΣ ΠΕΙΣΘΕΤΑΙΡΟΣ ΑΘΜΟΝΕΥΣ που ανήκε σε πρόσωπο πρωταγωνιστικό της κωμωδίας του Αριστοφάνη "Όρνιθες"
Ο ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
Στην Τουρκοκρατία εγκαταστάθηκε στο Μαρούσι ο Τούρκος Μπέης Αλη Μπαμπάς ο οποίος άρπαξε τα κτήματα της περιοχής και τα έδωσε σε Τούρκους ευγενείς που ήρθαν και κατοίκησαν με μεγάλη ευχαρίστηση στον τόπο αυτό τον εύφορο, τον δροσερό, με το ωραίο κλίμα και τα άφθονα νερά. Οι Μαρουσιώτες κατάντησαν άλλοι κολλήγοι μέσα στην... περιουσία τους και άλλοι πρόσφυγες στην Κόρινθο, στο Άργος, στην Αρκαδία, στην Εύβοια, στις Κυκλάδες.
Όταν ήρθε η ώρα του ξεσηκωμού έδωσαν το "παρών" τους "με γενναιότητα" όπως λεει ο Δημήτριος Υψηλάντης. Ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματα του εξυμνεί τους Μαρουσιώτες για την πάνδημη συμμετοχή τους στον αγώνα για την απελευθέρωση της Αθήνας(άρχισε από το Μαρούσι στις 15 Οκτωβρίου 1821) και στον αγώνα για να σωθεί η Ακρόπολη από την πολιορκία του Κιουταχή.
Μετά την απελευθέρωση και τη μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα η Αττική χωρίστηκε σε επτά Δήμους. Ένας από αυτούς ήταν ο Δήμος Αμαρυσίων με 712 κατοίκους που περιλάμβανε τότε :
• Το παλιό Μαρούσι με 360 κατοίκους.
• Το Χαλάνδρι με 127 κατοίκους.
• Την Καλογρέζα με 8 κατοίκους.
• Την Πεντέλη με 6 κατοίκους.
• Τον Γέρακα με 2 κατοίκους.
• Τον Καρυτό με 21 κατοίκους.
• Το Μπραχάμι με 7 κατοίκους.
• Την Κηφισιά με 181 κατοίκους.
Οι άλλοι έξη Δήμοι της Αττικής ήταν :
• Ο Δήμος Αχαρνών με 3.542 κατοίκους.
• Ο Δήμος Μαραθώνος με 1.026 κατοίκους.
• Ο Δήμος Περαιά(Κάλαμος) με 1.011 κατοίκους.
• Ο Δήμος Μυρρινούντος(Λιόπεσι) με 431 κατοίκους.
• Ο Δήμος Αραφίας(Μαρκόπουλο) με 1.354 κατοίκους.
• Ο Δήμος Λαυρίου με 1.238 κατοίκους.
Πρώτος Δήμαρχος Αμαρυσίων ήταν ο Δημήτριος Μόσχας ο οποίος εκλέχτηκε τον Μάϊο του 1836. Δεύτερος Δήμαρχος ήταν ο Σωτήριος Χαϊμαντάς ο οποίος εκλέχτηκε το 1838. Το 1840 ο Δήμος Αμαρυσίων συγχωνεύτηκε με τον Δήμο Αθηναίων. Το 1850 έγινε πάλι ανεξάρτητος Δήμος. Το 1853 συγχωνεύτηκε ξανά με τον Δήμο Αθηναίων. Απέκτησε οριστικά την ανεξαρτησία του μετά από 72 χρόνια το 1925.
Ο ΕΙΚΟΣΤΟΣ ΑΙΩΝΑΣ
Το 1925 επίσημα πια "Αμαρούσιον" αποσπάσθηκε οριστικά από τον Δήμο Αθηναίων και έγινε ανεξάρτητη κοινότητα με πρώτο πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Γαρδέλη ο οποίος εκλέχτηκε με ποσοστό 90%. Τον ίδιο χρόνο ιδρύθηκε στο Μαρούσι γυμνάσιο, το μοναδικό γυμνάσιο σε όλα τα βόρεια προάστια της Αθήνας.
Το 1930 το γυμνάσιο και τα δύο δημοτικά σχολεία του Αμαρουσίου στεγάστηκαν σε δικά τους ιδιόκτητα κτίρια στο γνωστό σχολικό συγκρότημα της λεωφόρου Κηφισίας που ήταν πρότυπο για την εποχή του με μεγάλες αίθουσες διδασκαλίας, με άνετους προαυλιακούς χώρους, με υπόστεγο χώρο για γυμναστική και με αίθουσα τελετών.
Ο πληθυσμός του Αμαρουσίου αύξανε αλματωδώς χρόνο με το χρόνο. Από τους 3.450 κατοίκους που είχε το 1920, έφτασε το 1928 τους 7.567 κατοίκους. Το 1940 είχε 8.253 κατοίκους. Το 1943 έφτασε τους 10.000 κατοίκους και έγινε Δήμος. Το 1951 ο μαρουσιώτικος πληθυσμός ανέβηκε στους 12.080 κατοίκους παρά το γεγονός ότι το 1946 είχαν αποσπασθεί από το Μαρούσι, τα Μελίσσια και είχαν γίνει ανεξάρτητη Κοινότητα και το 1950 είχαν αποσπασθεί η Πεύκη και η Λυκόβρυση. Το 1961 το Μαρούσι είχε 20.135 κατοίκους και 27.000 κατοίκους το 1971. Τα τελευταία 28 χρόνια(1971-1999) ο πληθυσμός του Αμαρουσίου έχει υπερτριπλασιαστεί και έχει φτάσει τους 85.000 κατοίκους. Αλλά εκεί που έχει γίνει πραγματική έκρηξη τα τελευταία 28 χρόνια είναι στον αριθμό των επιχειρήσεων μεγάλων και μικρών που λειτουργούν στο Μαρούσι οι οποίες έχουν φτάσει τις 3.500! Αποτέλεσμα : Το Μαρούσι μπαίνει στον εικοστό πρώτο αιώνα και στην τρίτη μετά Χριστόν χιλιετία πόλη - κόμβος και κέντρο οικονομικό από τα μεγαλύτερα της χώρας.
Η ΜΑΓΚΟΥΦΑΝΑ ή ΜΑΓΚΑΦΑΝΑ
Οι Αθμονείς απόγονοι του μυθικού βασιλιά Κέκροπα είχαν ως βασικές ασχολίες την γεωργία, την κτηνοτροφία και την αγγειοπλαστική. Τα προϊόντα από τις ασχολίες αυτές τα πουλούσαν στην αγορά της Αθήνας.
Στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται η Πεύκη υπήρχαν βοσκότοποι. Οι αρχαίοι κτηνοτρόφοι μάζευαν γάλα και έφτιαχναν τυρί εξαιρετικής ποιότητας.
Από την περιοχή αυτή πιθανόν να πέρασαν οι οπαδοί του Κλεισθένη με προορισμό την Αθήνα για να καταλύσουν την τυρανίδα των Πεισιστρατιδών.
Ο Θεόδωρος Μαγκαφάς ήταν μάγιστρος (έπαρχος) στην Μ. Ασία την εποχή του Βυζαντίου. Κατά πάσα πιθανότητα οι απόγονοι του έφθασαν στην τότε τουρκοκρατούμενη Ελλάδα (16ος αιώνας) και εγκαταστάθηκαν στην Αττική. Οι αγάδες την Αθήνας παραχώρησαν στους Μαγκαφάδες βακούφια (μεγάλες εκτάσεις προς εκμετάλλευση) στην βορειοδυτική Αττική. Στις εκτάσεις αυτές περιλαμβάνονταν η περιοχή της σημερινής Πεύκης. Όταν ιδρύθηκε το Ελληνικό Κράτος και ανέβηκε στον θρόνο ο Όθωνας, οι εκτάσεις αυτές δόθηκαν σε Βαυαρούς ακόλουθους της αυλής του βασιλιά.
Υπάρχει πιθανότητα οι εκτάσεις αυτές λόγω του πλούσιου εδάφους σε πράσινο, να χρησιμοποιήθηκαν σαν ιπποφορβεία. Παράλληλα στην περιοχή υπήρχαν στάνες Ελλήνων κτηνοτρόφων. Το όνομα "Μαγκουφάνα" προέρχεται και ετυμολογικά από την παραφθορά του ονόματος του άρχοντα Μαγκαφά.
Μία άλλη εκδοχή είναι εκείνη της "Μαγκούφας Άννας" η οποία κατοίκησε στην περιοχή μόνη της πιθανών κωφή και άρρωστη από φυματίωση προκειμένου να θεραπευθεί.
Τελικά τα κατάφερε και έμεινε στην περιοχή έως τον θάνατό της. Ο μακαρίτης Σωτήρης Πασσαλής αναφερόταν σε επιτύμβια πλάκα της "Άννας της Μαγκούφας" που βρίσκονταν εντός του κτήματος Αργύρη.
Άλλη εκδοχή όμοια της προηγούμενης είναι αυτή την οποία μας αφηγήθηκε ο Ν. Θεοχαρίδης που άκουσε από τον Γ. Κλιντήρη κάτοικο της περιοχής :
Στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται το Μουσείο Τσαρούχη η οποία τότε λέγονταν "Τούσκουλουμ" κατοικούσε μόνη (μαγκούφα) σε μία παράγκα κάποια γυναίκα με το όνομα Άννα η οποία ήταν άρρωστη. Μετά την ανάρρωσή της μετέτρεψε την παράγκα της σε καφενείο "της Άννας της Μαγκούφας το καφενεδάκι" όπου ξεκουράζονταν οι κυνηγοί και οι περιπατητές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου